#13 Djupdals APA v2.0

On mai 15, 2016mai 15, 2016 By dybingsUnder Brygging, Flasking, OppskriftKommenter innlegget

«Morgonstund har gull i munn» heitast det, men når ein såg kor det gikk med kong Midas, går eg heller for ein kopp med kaffi. Då passer det jo bra at naboen kjem innom. Hermann Frieles mann i Møre og Romsdal, må jo vere rett mann på rett plass. Dagens oppgåve er flasking av Ali, Nøkken og Ingen, samt brygging av Djupdals APA. Når ein går for eit så ambisiøst prosjektet (to ting på ein gong!!!!), er det viktig med forsterkingar!

Medan Grainfatheren varmar vatn til mesk, stikk vi om Ali, Nøkken og Ingen. Litt over 22 liter til flasking.

FG enda på 1,014, som var 0,001 høgare enn målet. Innanfor! Med naboen sin stødige hand er gjæringskaret snart tømt, og ein enda opp med 44 flasker med Ali, Nøkken og Ingen. (Jada, det er 43 flasker på bilete…)

Eg har gått høgt ut med den tyske reinheitslova nokre gangar. Sanninga er at Djupdals APA inneheld 16 % mais i malten, og difor står til stryk. Her luktar det bryggjarhelvete for heile gjengen med lyst øl laga på belgisk gjær i evigheita. Når eg skulle finne eit illustrerande bilete for dette googla eg hell og beer, og då dukka denne blomen opp. Google har jo som kjend aldri feil, så det må vere dette som ventar i bryggjarhelvete?

Premiere+Hope+Serve+Beer+Hell+Arrivals+dpN48Xjd7mWl

Eg trur nok at eg hadde hatt Bjørnson med meg på mais. «Jeg velger mig Mais» hadde nok Bjørnstjerne sagt. Det hadde nok ikkje Hamsund gjort. Han var som kjent meir glad i den tyske reinheitslova.

Nornene er ikkje glad i Djupdals APA, og straffa for brotsverk mot på Reinheitslova kom allereie når kverna kom fram. Maisen kilte seg fint fast. Verken spitord eller nid mot både kvern og mais hjelpte. Ein enda opp med å måtte mikse all malt godt saman for å det gjennom kverna. Og det var ikkje over når malten var kverna. Mais er ikkje bestevennen til Grainfatheren, og det gjekk ikkje lenge før det rann godt i overløpet. Dette er ikkje bra for meskeprosessen, då ein er avhengig av gjennomstrøyming for å få skylt ut gjærbart sukker. Heldigvis gav dette seg etter fem minutt, og ein kan av bileta sjå korleis fargen på vørteret endrar seg under prosessen.

Meskinga gjekk no sin gang og det var tid for ein selfie. Sjølvsagt i ein Djupdalsbryggblå kjeledress. Smiiiiil! Eller kanskje ikkje?

Humle er ein av hovudkomponentane i ølet. Mengda, type og tidspunktet ein tilset humla på vil påverke bitterheit, smak og aroma. No skal ikkje gjere meg til ein stor autoritet på området, men her er ei kort oversikt på det mest sentrale:

Bitterhumle. 60+ min før kok er ferdig. Humle tilset på dette trinnet er berre til å sette bitterheit på brygget. Når humle blir kokt så lenge fordampar smaks- og aromastoff, og ein sit igjen med bitterstoff. Ein kan godt ha same humle på alle trinn, eller bruke spesielle humler for dette trinnet for å få fram den bittersmaken ein ønsker.
Smakshumle. 15 +/- min før kok er ferdig. Når ein tilset humle på dette trinnet er det for å få med smaksstoffa til humla. No rekk ikkje smaksstoffa å fordampe, og ein får tilført ein kombinasjon av smak og bitterheit.
Aromahumle. Mindre enn 5 min igjen til kok er ferdig. Dess kortare tid humla er i, dess mindre av aromastoffa forsvinn. Sjølvsagt vil kontakttid avgjere kor mykje godsaker som blir tilført ølet.
Tørrhumling. Humle tilset under gjæring, men det bør ikkje skje før det er maksimalt 7 dagar igjen til gjæring er ferdig. Det blir litt som aromahumla, men sidan temperatur og kontakttid er forskjelleg, vil det vere andre oljer som blir eksponert frå humla.

Det finnest og dei som tilset humle etter mesking, eller berre dei siste 20 minutta av kokinga for å prøve å oppnå ein anna type bitterheit. Her er det vel sikkert like mange teoriar og meiningar som det finnest bryggjarar.

Typen humle er og avgjerande for kva smakar ein får. Det finnest eit stort utval forskjelleg typar humle. Dei ulike typane kan kombinerast eller brukast åleine alt ettersom kva type øl ein lagar.

Eg har nytta mykje humle rundt 1 minutt og i tørrhumling. Dette gir eit veldig aromatisk og smakfult øl. Problemet her er at humle er «ferskvare», og smaken endrar seg litt etter litt. Etter nokre månader vil ein kjenne mindre humlesmak, og ha eit litt anna øl enn det ein starta med.

Maisen gjorde at skyljing av mesken gjekk treigt, men til slutt var det klart til kok.

Mot normalt gjekk både koking og tapping til kar heilt smertefritt. OG enda på 1,060, noko som var etter oppskrift. Totalt litt over 23 liter til gjæring. Dette gjekk skremmande lett, og eg undrar på kva nornene har på lager for meg no?

Etter to dagar bobler det godt. Eg brukar StarSan(desinfeksjonsmiddel) i gjærlåsen, i tilfelle noko skulle bli sugd tilbake eller renne ned i karet.

Oppskrift:

DjupdalsAPA v2.0 American Pale Ale

Batch Size: 23,00 l

Boil Size: 28,00 l

Boil Time: 60 min

End of Boil Vol: 25,50 l

Final Bottling Vol: 21,00 l

Est Original Gravity: 1,060 SG

Est Final Gravity: 1,012 SG

Estimated Alcohol by Vol: 6,4 %

Bitterness: 34,4 IBUs

Est Color: 16,1 EBC

Mash: 60 min 66 dgr

10 min 75 dgr

Fermentation: 14 days 19 dgr

Amt Name Type

4,60 kg Pale Malt (2 Row) US (3,9 EBC) Grain

1,00 kg Corn, Flaked (2,6 EBC) Grain

0,50 kg Munich Malt – 20L (39,4 EBC) Grain

0,20 kg Caramel/Crystal Malt – 80L (157,6 EBC) Grain

30,00 g Cascade [8,50 %] – Boil 60,0 min Hop

0,50 Items Whirlfloc Tablet (Boil 15,0 mins) Fining

20,00 g Cascade [8,50 %] – Boil 15,0 min Hop

20,00 g Cascade [8,50 %] – Boil 1,0 min Hop

15,00 g Citra [12,00 %] – Boil 1,0 min Hop

10,00 g Admiral [14,75 %] – Boil 1,0 min Hop

10,00 g Vanguard [5,50 %] – Boil 1,0 min Hop

1,0 pkg Safale American (DCL/Fermentis #US-05) [50,28 ml] Yeast

20,00 g Cascade [5,50 %] – Dry Hop 7,0 Days Hop

10,00 g Admiral [14,75 %] – Dry Hop 7,0 Days Hop

10,00 g Vanguard [5,50 %] – Dry Hop 7,0 Days Hop

Studietur, og to brygg på flaske.

On mars 27, 2016mars 27, 2016 By dybingsUnder Etikett, Flasking, GenereltKommenter innlegget

På dagen då kvitekrist fann det for godt å vakne etter ein tredagar (aner ein problem med sommartid og solur?), fann eg ut at eg ikkje hadde skrive om flasking av dei to siste brygga. Då var det berre å ta den virtuelle pennen fatt og kome i gang.

Når ein først er inne på den kristne høgtid, er det vel greitt å ta med kyrkjemannen Martin Luther sine tankar om øl:

“Whoever drinks beer, he is quick to sleep; whoever sleeps long, does not sin; whoever does not sin, enters Heaven! Thus, let us drink beer!”

Med trygg retning mot himmelriket er det ikkje rart at første skandale er eit faktum. Eg har sjølvsagt ikkje klart å tatt eit einaste bilete av flaskinga av Djupdals APA. Eg undrar kva eg har gjort for at Nornene sitt spinn stadig lagar problem for dette brygget?

ESS_PasteBitmap05664

Sidan eg ikkje hadde noko anna, får det bli etiketten som blir Djupdals APA sitt bidrag. Med 1,014 i FG, blei det ABV på 6,3 % på dette brygget.

DjupdalsAPA

Pilsa hadde no vore heile 2 veker på flaske, og då var det sjølvsagt tid for prøvesmaking. (Berre knappe to månader for tidleg, men så var det dette med tolmodet då.) Med meg hadde eg nabo, Hans Eivind, både som korkmester og prøvesmakar. For å sitere: «Den eine blir ein nydeleg pilsner, og den andre smaka ikkje som noko anna eg har smakt.» Kan det bli betre?

Alt går så mykje lettare etter litt prøvesmaking, og snart var vi i gang med Natt. Det manglar ikkje på humle i denne, og eg er særs spent på sluttresultatet her. Svart og fin i dunken. FG på 1,015 og ABV på 6,7 %.

Sluttresultatet blei 34 flasker Djupdals APA, og 43 flasker Natt.

Sjølv om øla no var på flaske, hadde ikkje Nornene heilt gitt slipp på meg, og skandalen var igjen rett rundt hjørnet. Etter å ha limt etikettar på 42 flasker, stod den 43 og stirra dumt på meg. Her var det gjort ein reknefeil, og i motsetnad til NASA, kan eg ikkje skulde på forvirring på meter og fot.

Ein slik ein skulle også den siste flaska hatt.

Natt

Lagera byrjar igjen å bli fulle.

Etter alle skandalane skjøna underteikna at det var på tide med ein studietur. Onde tunger kalla det ferie, men her har det vore eit solid fagleg program med nye ølsortar kvar dag.

No var nok valet av destinasjon meir prega av talet på soldagar, enn tettheita på mikrobryggjeri, men eg må sei at øla i butikk i beste fall kunne nyttast som god tørstedrikk. Kanskje eg skal putte Grainfatheren i bagasjen, og starte opp mikrobryggjeri der sola alltid skin?

Pilsflasking

On februar 17, 2016 By dybingsUnder Flasking, PilsKommenter innlegget

Sidan eg er ny med undergjæra øl, har det vore med spaning eg har følgt med i prosessen. Dette må jo vere ein særs god ide for NRK si neste sakte-TV satsing. Pilsbrygging, minutt for minutt. Litt over tre og ein halv månad med rivande drama og høg dramatikk. Djupdalsbrygg stiller sjølvsagt alle mann alle til eit slikt konsept!

Når eg starta gjæringa sette eg gjæringstemperaturen først til 10 grader. Sidan aktiviteten i byrjinga var særs låg, auka eg temperaturen til 10,5. Då starta det med treige, men jamne plopp frå gjærlåsen. Etter tre veker hadde dette roa seg, og eg gjorde ei måling av FG på begge brygga. Marka pils var kome ned på 1,011, medan Djupdalsk pilsner var enda lågare med 1,008. Dette var der ein skulle vere, og då var det berre å sette i gang med flasking.

Skandalane er som vanleg ikkje langt vekk, og eg fann raskt ut at eg hadde gløymt å kjøpe korker. Her kunne ein ende med opp til fleire fargar på toppene innan for same brygg, og i verste fall ende med julekorkene. Dette førte til både lette pannerynker og flakkande blikk hos ein sindig sunnmøring. I-lands problem vil kanskje nokon seie, men idiotar finn ein som kjent over alt. Heldigvis fann eg etter kvart ein halvfull pose med sølvfarga korker langt inne i skapet. Dagen var redda, og pannebrasken glatta seg ut igjen.

Eg nytta og mine tre siste tomme growlerar for å spare meg litt arbeid. Det skal bli artig å prøve desse når pilsa er ferdig modna. Dunken såg eigentleg ut som ein stor halvliter, og såg særs freistande ut.

Som vanleg vart det smaksprøve under flaskinga. Sjølv om brygget er utan kolsyre og er varmt, smaka det pils. Litt fasinerande var det at det var ein del smaksforskjell på dei to, sjølv om oppskriftene er ganske like. Den einaste store forskjellen er bitterhumla, men det er tydelegvis nok til å gi ulikt smaksbilete. Om denne forskjellen og er der om eit par månader gjenstår å sjå.

Totalt 21,5 l Marka pils, og 25,5 l Djupdalsk pilsner ferdig tappa.

Krøll på tunga i andre vers?

On oktober 6, 2015oktober 6, 2015 By dybingsUnder Flasking, Generelt, UtstyrKommenter innlegget

Neida. Eg har ikkje prøva meg på Nystemten eller eit av Øystein Sunde sine verker. Her er det gylne tonar i glas og flaske som gjeld. Men er det falske tonar, eller har DjupdalsBrygg treft med stemminga?

Tolmod er som kjent ein dyd. Her slit eg litt. Eg har ikkje sett noko til dyden på ei stund, og verkar difor ikkje å vere oppsett med tolmod? Dette gir utslag i prøvesmaking (av øl som skal lagrast i fleire månader) etter ei veke. Omlag som å prøvesmake vin, når druene blir plukka med andre ord.

Turen var komen til Andre vers. Det var litt lite futt og fylde etter ei veke i Første vers. Difor har eg faktisk klart å vente til det var hadde gått heile to veker!!! før eg starta på Andre vers. Det verkar, merkeleg nok, som det var noko i at denne type øl skal lagrast ei stund. Allereie etter to veker har Andre vers fått eit større smaksbilete, og kullsyra byrja å kome på plass. Eg er litt usikker på om det er gjærtypen som gjer at det blir litt lite kullsyre i Første og Andre vers, men det var heldigvis litt meir sprut i Andre vers. No skal dei få stå kaldt nokre månader og så er det berre å gle seg til jul!

Eg skulle eigentleg flaske Krøll(sch) på tunga i helga, men sidan Growlerane mine låg på Meny, venta eg til måndag for å få teste desse.

Sjølvsagt er det juks å sette seg inn i korleis ein ny dings verkar på førehand. Googling undervegs den einaste rette måten å gjere det på. Ein «How to» YouTube medan ein tappar er og innanfor.

Resultatet gav seg naturleg nok sjølv. Ikkje hadde eg CO2 patron til å karbonere med, og butikkane var stengde. Enden på visa blei at det blei sukkerlake her og. På Growler er det visst vanleg å nytte 4-5 gram sukker pr liter øl, men sidan det er same dunken som er nytta til flaskene, blei det 6 gram pr liter på alt.

Resultatet blei rundt 23 liter Kolsch. 8 liter på growler og 30 flasker.

Kjære Gud,
Eg ber om tolmod.
Og eg vil ha det AKKURAT NO!

Sjølvsagt måtte det ein smaksprøve på bordet under flaskinga. Og her er vi tilbake til tolmoda igjen. Mr Nelsons Fillecountry hadde blitt heile ei veke gammal på flaske, og då var det «klart» for smaksprøve.

Kullsyra var ikkje heilt på plass, men den skumma fint. Må vel seie at det var litt mindre smak enn eg hadde venta. Dette smakte meir pils enn APA, men etter ei veke så er nok ikkje alle smakar ferdig utvikla.

Los tres amigos

Sidan det er tomt i gjæringsskapet så lyt eg planlegge ei brygging til helga. Ikkje bra med tomme skap. Skal eg rekke sju sortar til jul så har eg inga tid å miste!

Flasking av Mr. Nelsons Fillecountry, samt nytt kjøleskap.

On september 27, 2015september 27, 2015 By dybingsUnder Flasking, UtstyrKommenter innlegget

I buddhismen heiter det: «Eig du meir enn sju ting, er det tinga som eig deg.» I heimebryggismen vil eg seie: «Eig du mindre enn sju kjøleskap, har du for få.» Difor var det med stor glede at kjøleskap nummer fire kom i hus. Intensiv brygging dei siste vekene byrjar å gje resultat i form av ein god del øl på flaske.Skal det bli plass til alt, må logistikken planleggast nøye.

Det største kjøleskapet har no blitt øleskap, medan det mellomstore kjøleskapet har tatt over gjæringa. Reine eventyret dette, når ein tek med at det minste kjøleskapet skal inn under trappa. Viktig med kortreist øl.

Tilbake til det viktigaste. Flasking av Mr. Nelsons Fillecountry. Eg må seie at dette ølet ser særs delikat ut.

For den observante lesar kan ein skimte litt av flasketreet på biletet. Eit vellukka resultat avhenger av god hygiene gjennom heile prosessen. Alle flasker og korkar blir skylde i StarSan før ein tappar ølet på flaske.

Med god hjelp til korking frå nabo, Hans Eivind, enda vi på 43 flasker APA. Etter ein liten prøvesmak kan ein vel ikkje seie noko anna enn at det blir ei iskald Mr. Nelson om 14 dagar.

Flasking. Julefantasi, Andre vers.

On september 19, 2015september 19, 2015 By dybingsUnder FlaskingKommenter innlegget

For å bøte på skandala frå førre flaskeøkt, har underteikna vore å kjøpt raude topper til Andre vers. No blir det endeleg juleøl i riktig farge!!!!! Assistenten sneik seg med på biletet.

Eg burde sjølvsagt ha ordna med stjerne i toppen på flasketreet for å få julestemninga. Det tek eg igjen neste år.

Flasking av juleøl

On september 13, 2015september 13, 2015 By dybingsUnder Etikett, Flasking, GenereltKommenter innlegget

Då var det klart for flasking av juleøl. Nydelege mørke dråpar som er klar for eit liv i flaske.

Dessverre utvikla det seg raskt til eit skandalearrangement. Sidan FeilNotFound IPA’en hadde fått ei veke på flaske, var naturleg nok tolmoda vekk. Rutinert nok var ei flaske lagt på kjøl tidlegare på dag, og då var det klart for smaksprøve.

Sidan det berre var ei veke sidan flasking, var det usikkert om ølet var skikkelig karbonert. Ein skikkelig pssst når korka blei opna, gjorde all otte til skamme.

Og her var det verkeleg skandala byrja. Det var både anerkjennande nikk, god tone, ja til og med eit smil etter prøvesmaking. Slik laussleppt åtferd høyrer naturleg nok ikkje heime nokon stad på Sunnmøre, og eg må be om orsaking til naboane for denne framferda.

Heldigvis kom vi raskt ned på jorda igjen då heverten nesten hadde tømt karet med juleøl.

Med smaksprøven om bord, gjekk flasking og korking som ein leik. Snart hadde vi 40 smekre juleøl klare til lagring.

Litt urutinert antok underteikna at han hadde kjøpt in raude korkar(den gang ei), og sidan alt passar til blått (gjer det ikkje?) så blei det blå topp på juleøla. Kritikken har naturleg nok ikkje latt vente på seg. Sambryggeriet har allereie kalla det ei skandale, og eg lyt vel krype til Vinbua og skaffe raude korkar til Andre vers.

Etiketten blei i det minste juleraud.

Flasking av første brygg

On september 12, 2015september 12, 2015 By dybingsUnder Brygging, Etikett, FlaskingKommenter innlegget

Flaskedag. Første brygg. Kan det bli betre? Her var det klart for blondiner, lederhosen, bierstube musik og klirrande flasker. Nå hadde ikkje blondinene anledning (madammen og svigermor), lederhosen var til press og iPaden var utlada. Klirrande flasker derimot blei det. Nabo, Hans Eivind, erstatta blondinene, og med det var produksjonsrekka komplett.

Ølet er klart for å tappast over til bøtte med kran. 1,010 FG, som gir ABV på 5,9% i følgje Grainfather appen min.

Første trinn er å desinfisere alt. Flasketre med flaskevaskar er kjekt å ha i eit slikt tilfelle.

Flasketreet var snart fylt med nødvendig antall flasker.

Neste steg er å få ølet over i eit gjæringsbøtte med kran slik ein kan bruke ein flaskefyllar til sjølve flaskinga. Her er det viktig med hygiene i alle ledd, og StarSan blir brukt flittig på alle deler som skal i kontakt med ølet. Når ein startar å føre over ølet til den nye bøtta, tilset ein sukkerlake. (Ca 6 g pr liter øl.) Dette gir ei gjæring i flaska for å få karbonering av øla.

Når ein har fått over all den klare øla er det berre å starte flaskinga. Her er det greitt med ein skikkelig arbeidsbenk, men ein frå ÅRIM får duge i nauda.

Når ein er midt i tappinga så er det greitt å vere to. Ein til å fylle å ein til å korke. Hans Eivind korkar for harde livet. Hugs å desinfiser korkene og!

Mykje hardt arbeid gir klirrande resultat. Då skal desse kose seg i romtemperatur i 14 dagar før det er klart for prøvesmaking.

Etikett må ein sjølvsagt ha.