#30 Julefantasi, sjette vers

On desember 25, 2019 By dybingsUnder Ølbrygging, juleølKommenter innlegget

Glade jul, heilage jul! Det er tida da lukta av svidd flesk blir spredd i nabolaget. No tenkjer du sikkert på kvit jul, gåver, juletre og velduftande mat i ovnen. Neida. Djupdalsbrygg har igjen klart å velje varmaste dagen i året til å brygge juleøl. Sjølv med 5 knappar opna i oljehyra luktar det svidd flesk. Det måtte ein sunnmørsk vérsimulator til (vasspreiar), for å få ned tempen på bryggjaren.

sprinkler

Englar kjem frå Guds kongestol. I Noreg kjem vel englane generelt frå kongestol, eller prinsessestol ein skal vere heilt korrekt. Engleskule har ein til og med fått, med fag som snøenglar, engelsk og korleis lage englestøv. (Noko som er mykje brukt på engleskolen verkar det som?) No skal det seiast at prinsessa har vore kritisert for å blande sin kongelege tittel inn i næringsverkemd. Difor har serien hennar med engleduns dyner blitt trekke fra marknaden. Det verkar rett og slett som om ein ynskjer å overgå sine russiske slektningar. Der tsaren hadde Rasputin, så har prinsessa fått Durek. Det er ikkje rart at englar landar hardt i skjul.

omg-an-angel-🙏-2353802

Blomar ber dei frå paradis. No er det slik at dei budde høgt og vakkert til i Djupdalen, men same kor vent der var, ynskja også djupdalingane seg til paradis. For å kome til paradis, lyt ein kome seg til vigsla jord. Det kunne by på utfordringar, spesielt vinterstid, for det er både langt og bratt ned til sjøen. Dette har gitt opphav til myta om at ingen har døydd i Djupdalen. Når Peder Åkernes kjente på det om hausten, tvilte han på at han stod over vinteren. Å måtte ligge i breen vinteren over frista ikkje, difor fota han seg ned til naustet. Derfra skulle det vere enkelt å frakte han til kristen jord. No hadde det seg slik at helsa til Peder var betre enn han sjølv trudde, og når våren kom, og det framleis stod til liv, gjekk han like godt opp igjen. Paradis kunne vente ei stund til.

heaven

Fint og fagert dei syng Guds pris. Når Djupdalingane hadde blitt meir landfaste, hald dei framleis saman som familiar gjer. Blant anna var Lisa Dybdal, som budde i Lisastova (for dei i Stordal som hugsar den), fast gjest hos besteforeldra mine. Ho heldt nok Guds ord meir heilag enn mange andre. Juleferinga starta alltid, som seg hør og bør, med lesing av juleevangeliet når Lisa var på besøk. Det som ikkje fall i like god jord hjå Lisa, var då Besten stilte opp som julenisse for smågutane. Då strauk ho på dør i protest mot ein slik ukristeleg figur.

julenisse

Løynleg ikring oss dei går. Sjølv om dei royale englane kanskje har noko tvilsamt opphav, går det faktisk englar blant oss. Om ein ser godt etter, kan ein faktisk sjå dei. Sjølv om dei for dei fleste av oss, er usynlege i det daglege. Dei står på sidelinja i regn og vind og trener eit lag, dei er frivillige på konsertar og på idrettsarrangement. Kanskje plukkar dei plast, eller kjem med båre den dagen du sit fast? Desse englane får ingen lovsong, men neste gong du ser ein eller ei, gi eit smil eller takk. For dei er ikkje så kravstore, desse englane.

frivillig

Løynleg ikring oss dei går. No lurer du kanskje på om underteikna er langt nede i refrenget på sjette vers, sidan forrige avsnitt vart so kjenslevart. Årsaka kjem av at underteikna las om Stordalsholmen i julenummeret av Bydebladet. Der stod historia om Jacobine som drukna på veg heim, etter å ha vore på kjærestebesøk i Stordal. Jacobine var ei av mine oldemødre (med to tippar foran.) Og medan historia enda der i Bydebladet, fortsette historia for sonen, som såg mora gå rundt med båten. I desse tider fantest ikkje dei sosial tenestene som ein har i dag. Då var det slekt eller naboar som stilte opp, og i Djupdalen tok ein vare på sine. Sjølv om dei allereie hadde sju born, opna dei heimen for ein til. (Og seinare også for enda ein, då også syskjenbornet også mista faren på sjøen.) No var det nok ikkje fjellgardene i Storfjorden som var blant dei fattigste, så mat fantes nok til ein munn til. Det som er meir utruleg er kor dei fekk plass til alle i ei lita stove?

djupdalen

No tek dette til å verte ein ølblogg på si, og ein må tilbake til brygginga. I år tok eg ein same procedure as last year, og hadde kjøpt inn eit sett med Ringnes julebokk fra Bryggselv. Dette settet gav bra resultat i fjor, og da tek eg nok ein engelsk floskel «never change a winning team.»

Det er 7,7 kg malt i dette settet, noko som er heilt på grensa av kva ein kan ha i ein Grainfather, spesielt når resultat skal bli 20 liter øl. Difor sa eg til meg sjølv i fjor, skulle lage dette settet ein gong til, skulle eg dobbelt meske. Denne visdomen var sjølvsagt gløymt i år, og same procedure as every year, så var ikkje skandala langt unna.

Same kor mange gonger eg rørte under meskinga, sleit eg med å få opp OG. Eg måtte til slutt jukse litt, og ty til spraymalt. Likevel nådde eg ikkje heilt opp dit eg skulle. Eg har desverre ikkje eksakte data, sidan Grainfather ikkje har oppdatert app’en sin til siste versjon av IOS. Noko som gjorde at eg har mist alle data om brygginga mi. Takk for det… Om eg hugsar rett, enda eg på 1,070 i OG. Skulle eg brygge dette settet til neste år, då skal eg dobbelt meske.

Enda på visa blei likevel eit godt øl, med ca 7% ABV. Sidan eg har vore så treg med den virtuelle pennen, har eg eit bildet fra prøvesmakinga av ølet. Heilt innafor.

Oppskrift:

Denne er hemmelig, så her lyt ein kjøpe eit sett frå Bryggselv om ein ynskjer å lage settet. Ølet blei veldig godt, slik det er absolutt og anbefale.

#26 Julefantasi, Femte vers

On desember 23, 2018desember 23, 2018 By dybingsUnder Ølbrygging, juleølKommenter innlegget

Sol, sol, sol. Kva skjer på Sunnmøre? Er det Ragnarok? Har Trump bygd ein mur mot regnet? Har kvitekrist tenkt å fikse på fargen på stranda? Ikkje veit Djupdalsbrygg, men faktum er at Sunnmøre hadde ein sommar det vil bli snakka om i 100 år.

thor__beer__illustration_by_illusgator-d77bgzf[1]

Djupdalsbrygg valte sjølvsagt varmaste sommardagen for å brygge juleølet. Det er ikkje vanskeleg å sett oss i julestemning, men sjølv med fire knappar opna i oljehyra, var det ein varm dag. Ein treng ikkje vere den best kledde pingvinen på isen for å skjøne at her kjem det til å lukte svidd. No var det ingen veg tilbake, og eg starta førebuingane. Greates Oopmpah hits blei bytta ut med Deutsche Weihnachtslieder, og sjølvsagt blei juletujaen tend.

sol

No lurer de sikkert på kvifor eg ikkje har publisert noko tidlegare, sidan ølet faktisk var brygga i midten av juli? Etter så mykje solskinn, gjekk eg som alle andre sunnmøringar, inn i eit heiterelatert koma. Difor måtte det mange månader til med ekte sunnmørsk ver til for å få kjølt ned kroppen igjen. Heldigvis kjem det regn etter sol på sunnmøre. Mykje regn skal det seiast.

aa49da0a4eac87baef0da1d6a8fa43e8--beer-memes-beer-humor[1]

Djupdalsbrygg er klar for jul!

Etter å ha brukt same oppskrift nokre år, fann eg ut at eg skulle prøve noko nytt i år. Eg kjøpte difor eit sett med Ringnes Julebokk frå Bryggselv. Med eit ferdig bryggesett kunne vel ikkje noko gå gale? Sjølvsagt var ikkje skandala langt unna. Etter å ha pådratt meg eit tyngre solstikk allereie under fylling av vatn, var det ikkje noko rart at eg ikkje reagerte på maltmengda i settet. Eg starta difor med godt mot, og fylte opp bryggeriet med malt. Ganske raskt viste det seg at gode 7,7 kg med malt er i overkant for Grainfatheren. Det førte til at gjennomstrøyminga ikkje fungerte som den skulle, og det vart problem med å hente ut den sukkermenga som ein skulle hatt frå maltet.

Problema under meskinga gjorde at Preboil OG var altfor lav. Gode råd var difor dyre, og eg hoppa i bilen for å kjøpe spraymalt. Med en kilo spraymalt i bagasjen, returnerte eg, og fekk det opp i kjelen. Det måtte mykje røring til for å få blanda ut så mykje spraymalt, men til slutt var det klart for tapping på fat.

Til slutt enda eg på 1,082 i OG som ikkje er så langt frå 1,086 som var målet. Gjæringa kom heller ikkje heilt i mål. Her enda eg med ein FG på 1,023, medan den skulle ha vore 1,015. Dette gjorde at ølet blei litt svakare enn det skulle. Det blei eit øl på 7,7%, så er det nok litt meir sødme enn det skulle ha vore.

Oppskrift:

Denne er hemmelig, så her lyt ein kjøpe eit sett frå Bryggselv om ein ynskjer å lage settet. Ølet blei veldig godt, slik det er absolutt og anbefale.

X-mas Brew Off

On mars 5, 2018mars 5, 2018 By dybingsUnder Brygging, juleølKommenter innlegget

Da er det igjen klart for årets høgdepunkt. Konkuransen som får Hoxha sin albanske valsiger på 99,9% til å verke som ein siger for demokratiet. Konkurransen der det verken blir fugl, fisk eller mål. Konkuransen som har dommarar som vart utestengt frå den Russiske OL troppen i Sotsji, for mangel på etikk og moral.

No vil kanskje nokon seie at det er seint med ein juleøltest i mars, men hjå Djupdalsbrygg er himmelen alltid grå, og kvar dag ein kvardag, så juleøl drikk vi når det passar oss.

Årets deltakarar er Fjerde vers frå Djupdalsbrygg. Tredje vers, brygga av Tor. Nei, det er ikkje ÅsaTor som har vridd Ægir for nokre gylne dropar, men Tor på jobben. Og til slutt Sambryggeriet. No hadde det seg slik at Sambryggeriet, etter å ha tapt dugleg kvart år i BrewOff, ikkje hadde laga noko juleøl i år(fjor). Orsaka var at Knoll skulle til Hawaii under jula, og Tott skulle bo i snøhole i Stordal. Ein kan naturleg nok ikkje bryte tradisjonane med å ha med Sambryggeret i testen, og difor er Sambryggeriet i år representert med ein Budweiser. Lyst og lett, slik som Sambryggsgutane likar det.

Nornene straffa naturleg nok brot på tradisjonane hardt, og Knoll måtte bruke 3 dagar i San Fransisco i hyggeleg konversasjon med flyplass personell for å kome seg heim frå Hawaii. Han har lært leksa, noko som har resultert i at han allereie har satt årets juleøl.

For å imøtekome kritikken mot partisk dømming så har eg i år som tidlegare vurdert blindtesting, men sidan eg har fått meg databriller i år, så lyt det vere nok at dei er av.

Med øl i glaset og snacks i skåla var det berre og starte testen.

Som ein ser var det litt skilnad på årets deltakarar. Djupdalsbrygg, og Tor har bryggja same oppskrifta, medan Sambryggeriet har levert ein lys og lett, slik som dei likar det.

Fjerde vers. Allereie før start var den ein stor favoritt. Når alle var helt opp, ser ein at det var den øla som hadde minst kolsyre. No skal helst ikkje slik øl bruse alt for mykje, men det kunne gjerne ha vore litt meir bobler og skum. Den har rund og fin smak, men det kunne kanskje vore enda meir smak og sødme. Eit god drikkeøl.

Tredje vers. Tor si første deltaking i verdas tøffaste juleølkonkurranse starta bra. Her er fargen riktig, og også litt meir kolsyre enn i neste vers. Smaken var litt skarpare, og ikkje så rund som på Fjerde vers. Ein god debut.

Sambryggeriet. Den var lys og lett. Raud og fin boks.

Og vinnaren er:

Årets beste juleøl var Rudolf spesial. Eit veldig godt øl til juleribba, og med eit år ekstra lagring var litt av røykspon smaken borte. Nok ein gong gratulerer Djupdalsbrygg seg sjølv med ein godt gjennomført, og upartisk konkurranse. Vi fortsette å levere ein straum av nyttig forbrukarinformasjon til massane.

#23 Julefantasi, Fjerde vers

On august 31, 2017 By dybingsUnder Ølbrygging, Etikett, Flasking, juleølKommenter innlegget

«Same procedure as last year, Miss Sophie? Same procedure as every year, James!” Neida. Djupdalsbrygg snakkar ikkje om glansbileta frå regjeringskåte politikarar. Her er det sjølvsagt Julefantasi på gang. Djupdalsbrygg sitt Blandarkor håpar å unngå sure notar frå i fjor, og stemmer difor i med Fjerde vers. No ser eg på meg sjølv som av den vågale typen sunnmøring (av den typen som har hatt Taco på torsdag ein gong), men når det kjem til juleølet blei det naturelg nok ein Julefantasi.

5PWIJU2X

No skal det seiast at fjorårets Julefantasi gjekk inn i historia som det største skandalebrygget i Djupdalsbrygg si historie. Nornene veit å straffe den vågale, og sidan eg lefla med våtgjær, enda eg med ein Yeastgate. Det byrja så bra med eit velsmakande øl, men når ein kom ut i november starta det med at enkeltflasker byrja å bruse over. No skal ein vel ikkje skulde Trump for alt som er gale i verda, men det starta vel sånn ca akkurat når han blei valt.

Eg klarte sjølvsagt å velje den einaste dagen i året det gjekk an å kneppe opp øvste knappen på oljehyra for brygging av juleølet. Sommaren er ein underleg ting på Sunnmøre. Eg føler ein er i ein evig Game of Thrones tilstand, der det vekslar mellom Winter is coming, og Winter has come. Men av og til må sjølv Nornene sleppe til Sol, datter til Mundilføre, og då er det vel ikkje nokon gildare stad enn Sunnmøre.

Når ein først er inne på digresjonar så var vikingane dei første til å innsjå viktigheita av Ozonlaget. I diktet Grimnismål seier Odin at framfor sola er det eit skjold ved navn Svalin, og om skjoldet fell frå sin frontale posisjon vil fjellene og havet brenne opp. Heldigvis er jo dette fake news.

Svalin mun stande

framføre sol

skjold for skinande gud;

berg og brim

eg veit brenne skal

om han fell ifrå.

Sjølv om det var ein varm dag, var det på med den nye varmekappa. Eg har innsett at det sparar mykje tid i siste del av oppkokinga med denne på. Malt blei tilsatt i Grainfatheren, og det gjekk ikkje lenge før ein byrja å få farge på vørteret.

Det er ikkje mykje humle i dette ølet, og eg er ikkje så begeistra for alle moglege tilsetjingar slik som ein del andre juleøl inneheld. Difor blir det eigentleg maltet som blir smaksgjevaren her. Det er og grunnen til at ein trenge nokre månader på lagring før at smaken skal få sette seg.

Sidan det er lite humle i dette brygget, gjekk bryggeprosessen greit. Dessverre enda eg eit stykke under forventa OG. Eg hadde heller ikkje noko søte opp vørteret med, så eg måtte ta til takke med ein OG på 1,062. Det betyr nok at det blir eit mindre søtt øl en det eigentleg skulle bli.

Skandala er sjølvsagt ikkje langt unna når Djupdalsbrygg er i gang. Med fjoråret klårt i minnet, skulle eg ikkje gå på nok ein Yeastgate. Når gjæra skulle i, var det ikkje snakk om å spare på noko. To posar med gjær var kjøpt inn, og begge enda i dunken. Her burde eg nok innsett at eg blei litt ivrig, sidan ein pose hadde haldt meir enn nok med den lave OG’en eg enda med. Resultatet blei ei utblåsning som gjorde at Red Adair nok var nær oppstandelsen. Sjølv om eg har gjærlås på så hadde eg fått bygd opp trykk nok til at plasten på lokket fekk knekkmerker… Hadde det vore aske i garasja, hadde området der ein satt askefast over Island vore eit frimerke samanlikna med sikkerheitssona ein hadde hatt rundt Djupdalsbrygg.

Eg er litt uviss på kva resultat den raske gjæringa vil gje for brygget? Det er som kjent gjæringa som gjev mykje av smaken, men det er berre å vente på resultatet. Brygget gjæra naturleg nok godt ut, med ein FG på 1,011. Noko som gjev ein ABV på 6,7%. Styrken på ølet er difor ikkje så langt frå det den skulle vere, men det har nok forsvunne litt sødme på vegen her.

Sidan eg var så treg med å skrive om brygginga, har ølet både blitt flaska og karbonert. No står det og godgjer seg på kjøl, slik alt er klart til juleribba kjem på bordet.

Oppskrift: Julefantasi, Fjerde vers

Batch Size: 23,00 l

Mash Step 1: 60 min 67 dgr
Mash Out: 10 min 75 dgr

Boil Time: 80 min

Est Original Gravity: 1,069 SG

Est Final Gravity: 1,016 SG

Estimated Alcohol by Vol: 7,0 %

Bitterness: 29,6 IBUs

Est Color: 25,7 EBC

Yeast: Danstar Nottingham Ale Beer Yeast (Max 1,5 pack….)

Grain:
6,44 kg Pale Malt, Maris Otter (5,9 EBC) Grain 1 93,3 %
0,28 kg Caramel/Crystal Malt – 80L (157,6 EBC) Grain 2 4,0 %
0,14 kg Caramel/Crystal Malt -120L (236,4 EBC) Grain 3 2,0 %
0,05 kg Roasted Barley (591,0 EBC) Grain 4 0,7 %

Hops:
29 g Northern Brewer [10,50 %] – Boil 75,0 min Hop 5 28,0 IBUs
18 g Fuggle [5,00 %] – Boil 5,0 min Hop 6 1,6 IBUs

Fermentation profile: 14 days at 19 dgr

Storage: 3 months at 10 dgr

Etikett:

Julefantasiv4

Xmas Brew Off

On desember 30, 2016 By dybingsUnder Ølbrygging, BrewOff, juleølKommenter innlegget

I desse tider med edelgran og mindre edle graner er det tradisjonen tru klart for ein Xmas BrewOff. Dessverre var skandala allereie eit faktum før juleøltesten skulle starte. I mitt førre forsøk på å gjere blot med eit Redale, kom eg til å setje på dei feminine juleølkorkene på ølet til ære for Raudskjegg(Tor med hammaren).

I etterkant var vel det like lurt som å få ein svart katt til å knuse eit speil, under ein stige, medan den riv blada av ein firkløver på fredag den 13. For den som har vore på vestlandet i romjula har ein allereie merka arbeidet til Nornene Urd, Verdande og Skuld. Litt ruskever var sjølvsagt ikkje nok for nornene. Her måtte det verre skjebne til. Det gjekk ut over Tredje vers. Eg veit ikkje kva seid som er lagt over brygget, men om lag annakvar flaske har meir til felles med Champagne enn med øl. Det betyr at det bli opning over vasken i uvisse om spruten står eller ikkje? Trøysta er at Raudskjegg faktisk ser raud ut i godt motlys.

Tilbake til BrewOff’en er nok ein gong Sambryggeriet som står for andre halvdel av testen. Det vil seie for å auke sjansane sine så har dei ikkje mindre enn to brygg med i testen i år. Det er vel og å ta i når ein seier det var Sambryggeriet, sidan det var eit sololøp av Knoll, med hjelp frå Gauken. Med tanke på bryggefrekvens saman så haller det vel mot namnebyte til Enkeltbryggeriet. Sjølvsagt antyder eg ikkje at dei er litt enkle.

skjermbilde

Alle tre deltakarane i årets BrewOff er basert på Bryggselv sine Nøgne Ø, God jul sett. Den første deltakaren er Rudolf spesial frå Djupdalsbrygg. Dei to andre deltakarane er Sju Sortar Jul frå Sambryggeriet, der den eine inneheld eikechips og den andre ikkje.

Sidan det kom skuldingar om partisk dømming frå Sambryggeriet i fjor, vurderte eg ein blindtest i år. No er eg verken blind, eller svaksynt. Faktisk brukar eg ikkje briller ein gong, men eg såg eg bomma på nokre bokstavar på nedste linja på førre synstest, så det lyt vere nær nok. For å vise kor seriøst eg tek det publiserer eg notatane frå smakinga.

Men ikkje for å forgripe spaninga startar sjølvsagt ein BrewOff med sjekk av karbonering. Dette er ein type øl der eg tykkjer det ikkje skal vere alt for mykje kolsyre, men samtidig så må det vere nok til at øl ikkje kjennest flat. Ingen av kandidatane gjer seg bort, men eg føler Rudolfen sprudlar litt meir enn dei to andre. Eg veit ikkje om det er mangel på eikechips, men 7 sorter uten eik er synleg lysare enn dei to andre.

Når det skal vere sagt så prøvde Sambryggeriet å score billege poeng med juletopper, sjølvsagt uten å gjennomføre det skikkeleg.

Det er viktig å ha nok snack til å bryte smakane. Utvalet i år er supersunn potetgull (35 % mindre fett, noko som sikkert må vere slankande?), peanøtter og gul Kina.

Ved tidlegare testar er det tydleg at Speidelen klarar å få ut meir smak frå maltet, enn Grainfatheren klarer. I dette tilfelle er eg ikkje sikker på om det var positivt. Det er mykje sterke smakar i maltet i dette brygget, og ein treng nok lagring for å få balansen i orden. Her tykkjer eg at begge dei to Sju Sortane fell igjennom. Eg trur at eitt års lagring vil gje eit nydeleg øl til neste år. I Rudolf har smakane satt seg meir, og eg tykkjer ølet er meir balansert. Dessverre er det eit særs sterkt øl, og etter balansen kom på plass kan ein skimte alkoholsmaken i brygget. Dette har endra seg sidan sist gang eg smaka ølet, då balansen sat betre.

Vinnaren av årets Xmas BrewOff er Robin Hood Porter. Dette blei ein knakande god porter, og sidan Tredje vers er av varierande kvalitet blei det porteren som var kongen av julebordet. Sjølv systera mi som ikkje likar mørkt øl likte denne. Som ein god nummer to kom Rudolf spesial, noko som gir dei siste to plassane til Sambryggeriet. Nok ein gong kjem Djupdalsbrygg med knakande god forbruksjournalistikk.

Juleøl på kjøl

On september 3, 2016 By dybingsUnder Brygging, Etikett, juleølKommenter innlegget

Helg og brygging. Sidan madammen ynskja biff til middag, og Kristen Gislefoss hadde lova ein dag med noko så sjeldan som opplett, blei brygginga utsett til søndag. Opplett stod vist ikkje på planen likevel, (takk for den herr Gislefoss), og uteaktivitetane blei erstatta med liming av etikettar på siste ladning av juleøl. I tillegg blei Grainfatheren fylt med biff i beste sous vide stil.

Klart for etikettering, og ikkje før eg hadde fått handa på dei to første øla, ana eg ugler i mosen.

ugler

Sidan vi har ei jamn fordeling under flaskeprosessen, der eg tappar og naboen korkar, hadde eg ikkje sett så nøye på julekorkene eg hadde kjøpt. I god tru hadde eg trudd at eg hadde tatt fine, raude topper som i fjor, men neida. Her var det glitrande raude topper, og skandala var som vanleg eit faktum! Eg sat med ein kjensle av å vere på stranda. Ha sett kroppen gå frå bleikfeit, til raudfeit. For så skikkeleg å flotte meg, ha gått ut å kjøpt ein faktor 15 solkrem. Smurt meg inn, og lagt meg ned. Dei finaste damene smiler og ser i mi retning. Der eg godt nøgd med pappakroppen nikkar anerkjennande til meg sjølv, ser eg i augekroken at smilet hjå damene ikkje er av den beundrande typen. Ein sprett latter spreier seg, og når eg ser ned, har det vore solkrem med glitter eg kjøpte. Pappakroppen har blitt til eit glitrande, raudt juletre.

Bilete viser kork av type raud, og type glitrande raud, samt floppar med sokkar i.

No vil kanskje nokon seie at topp er topp, og kork er kork, men det meiner eg er toppen av å vere korka. Etter å ha kjempa med kjenslene ei stund, og som god sunnmøring er eg ikkje kjenslevar, må eg prøve å finne det positive. Kan ein verkeleg leve med skinnande korker? Blir det jul no? Eg ser berre uvisse framover. Uansett så er i det minste juleølet på kjøl!

#16 Rudolf spesial

On august 5, 2016 By dybingsUnder Brygging, Etikett, juleøl, Oppskrift2 kommentarar

Har Djupdalsbrygg avslørt nissen? Er grunnen til Rudolf sin raude nase ein dagleg dose «Rudolf spesial» rett i trauet? Vi er ganske sikre på det. Som de kanskje skjøner så har ikkje julestemninga heilt slept taket hjå Djupdalsbrygg. Det var rett før det blei so lettsindige stemning at vi sette opp ein misteltein, men sidan pappakroppen 2016 er så perfekt, kunne det raskt blitt eit voldsamt renn i oppkøyrsla. I staden held vi oss til det trygge, og køyrer vi på med ein ny runde juleøl. Rudolf spesial er ein skikkelig krutar. Faktisk blei ordet krutar oppfunne for å beskrive Rudolf spesial. Kraftig nok til å gje både Rudolf og andre raud nase gjennom heile julehøgtida. Det er verken høggørm eller svartkrut i blandinga. Dette er rett og slett eit sett med Nøgne Ø, God Jul.

rudolfspesial

No har eg ikkje nytta Julefantasi namnet på dette juleølet, sidan også andre instrument er involvert i julehøgtida. For den som ikkje visste det så er kanskje det mest spesielle med Stordal kyrkje at det har det einaste instrumentet i verden som byrjar på ø. Ørgel. No har eg ikkje noko bilete av ørgelet, men eg legg ved eit illustrasjonsfoto av eit orgel for syns skuld.

Leinenkugal-organ-at-ball-park

Djupdalsbrygg er plaga med at loftet krypar både leder hosen og julegenserar, og det blei difor lagt inn ein runde med prøving av juleklede. I år sat dei som eit skot, så her gjeld det å halde fasongen ut året.

Tilbake til brygginga, så er dette det mest tekniske brygget eg har gjort. Sidan settet inneheld nesten 10 kg malt, og Grainfatheren klarar maksimalt 9 kg, måtte meskinga skje i to steg. Dette er ein prosess ein kallar dobbeltmesking. Prosessen er eigentleg lik den vanlege meskinga, men ein gjer denne to gangar. Det som er utfordringa med dobbeltmesking er å få vassmengda riktig både ved start og ved skyljing. I mitt tilfelle skulle eg ha eit sluttvolum på 25 liter. Tek ein utgangspunkt i at ein har nesten 10 kg malt, og at dette tek opp ca 10 liter vatn. (Ein treng ikkje vere største bjørnen i hiet for å skjøne at her er eit ca forhold 1:1.) I tillegg fordampar rundt 4 liter etter 90 minutts koking, slik ein vil trenge totalt 39 liter vatn.

Eg starta med å dele kornmengda i to like deler, og varme 19 liter vatn. Første halvdel av maltet blei satt til mesking i 60 minutt på 67 grader. Dette blei skylt med 9 liter vatn (burde vore 10 liter, men eg blei litt defensiv i tilfelle utbytte skulle bli dårleg av dobbeltmeskinga.) Når det var ferdig skylt, blei kornet frå første runde tømt ut, og andre del satt til mesking og prosessen gjentatt. Dette var ikkje Grainfatheren like glad for, og eg fekk ganske kjapt mesk i overløpet. Sjølv med fleire stopp for å røre om i mesken, var det lite gjennomstrøyming. Det aller største problemet fekk eg når eg skulle skylje for andre gong. Vatnet rann nesten ikkje gjennom, og det tok ei eve og få gjennom alt skyljevatnet. Når alt var ferdig skylt hadde eg 28 liter, med heile 1,083 i preboil-SG. Sidan OG helst skulle vere rundt 1,080, måtte eg difor sette til dei to siste literane med vatn. Da var preboil-SG på 1,076, og kokinga kunne starte.

Etter kok sat eg igjen med litt over 24 liter i gjæringstanken, med 1,084 OG.

Rudolf spesial

Type: Christmas beer

Batch Size: 25,00 l

Est Original Gravity: 1,080 SG

Est Final Gravity: 1,023-1,027 SG

Estimated Alcohol by Vol: 8,5 %

Bitterness: 37 IBU

EBC: 56

Mash:

67 dgr 60 min
78 dgr 5 min

Boil Time: 90 min

Yeast: WLP007 or Lallemand Nothingham

Grain:

4,89 kg Pale Malt, Maris Otter 50,0 %
2,83 kg Pilsner 29 %
0,68 kg Peat Smoked Malt 7,0 %
0,59 kg Rye malt 6,0 %
0,49 kg Caramel/Crystal Malt – 40L (78,8 EBC) 5,0 %
0,20 kg Chocolate Malt 2,0 %
0,10 kg Roasted Barley 1,0 %

Hops:

23,00 g Columbus Boil 60,0 min
22,00 g Cascade Boil 15,0 min
22,00 g East Kent Goldings Boil 5,0 min
15,00 g Columbus Boil 0,0 min

Fermentation:

18-20 dgr for 20 days.

Add on:

Add 100 gr oak chips at least 10 days before end of fermentation. Change fermentation vessel before adding chips. (Boil the chips for 15 min to disinfect before adding them.)

#14 Robin Hood Porter og #15 Julefantasi Tredje vers

On juli 17, 2016 By dybingsUnder Brygging, Generelt, juleøl, Oppskrift, porterKommenter innlegget

Og jula varer heilt til juli? Sommaren til no har stort sett inneheldt isbjørn som migrer sørover, frostskadde saggere som drar opp buksa og småfugl som fis snøfnugg. Game of Thrones allereie har konstatert at «Winter has come». Hadde Titanic sigla i år, hadde dei aldri sekt, for dei måtte hatt trippel isfjellvakt frå Sunnmørskysten. På ein slik ven sumardag, fann Djupdalsbrygg like godt fram nissehatten og starta på Juleøla.

Først skulle eg derimot lage ein Red Ale som eg har tenkt på lenge. Dessverre hadde ikkje den lokale butikken humlene eg trengde på lager, og gode råd var difor dyre. Det vil seie at det var dei eigentleg ikkje. Med PC og interwebs betalt av jobben, kom råda strøymande inn gratis, slik ein sunnmøring lika det. Eg har laga mykje pale ale i det siste, og difor hadde eg lyst å lage ein anne type øl. Porter eller staut var difor høgt oppe på lista, og eg enda på ein porter.

Noko av det vanskelegast med å lage øl er å finne eit godt namn, men for ein gong skuld var det mange gode alternativ. Den første tankerekka starta med at gjæra i oppskrifta er 007. Med andre ord James Bond gjær. Sidan eg enda med ei anna gjær, blei det ein mislykka James Bond. Mislykka James Bond er lik Austin Powers, men tanken på å ha Austin Powers på etiketten var ikkje heilt shagadelic.

4cabf46a390cf4d30ff59742169dcc4a

Knoll frå Sambryggeriet er ei kreativ sjel. Sidan eg nyttar Nottingham gjær i ølet, og at eg stal oppskrifta frå dei som hadde mange, meinte han at namne gav seg sjølv. Eg er ikkje verre på det enn at det eg stal heile forslaget hans, og Robin Hood Porter blei namnet.

#14 Robin Hood Porter

No veit eg ikkje om Sheriffen frå Nottingham har hatt ein finger med i spelet her, men skandalene var som vanleg ikkje langt unna.

Eg har tidlegare skreve om Grainfather appen som leier ein gjennom bryggeprosessen. Denne er avhengig av at han som legg inn data ikkje er ein komplett idiot, men nokre gonger er som kjent problemet mellom stolen og tastaturet. Eg hadde aldri før nytta Malt Extract i eit brygg, og difor la eg det inn under korn i appen. Problemet med å legge det til her viste seg ikkje før alt vatnet var tilsett. Her trudde appen at det skulle vere 0,8 kg korn meir enn det var, og berekna vassmengd etter det. Sidan kornet trekk til seg ein del vatn må ein kompensere for dette, og difor starta eg med eit alt for høgt volum. Resultatet var at eg hadde nesten 30 liter når koken starta, noko som er to liter meir enn det burde vere.

Etter det byrja å koke hadde eg i malt ekstrakten. Denne såg ut til å klumpe seg, og i heimekunnskap lærde eg at da skulle ein røre. No var eg nok litt vel flink til å røre, for plutseleg kjende eg at filteret blei med rundt med skeia. Ikkje heilt som berekna. No er det ikkje IPA eg lager, men sjølv denne mengda humle kan lage problem for pumpa når filteret ikkje er på plass. Filteret var ikkje det einaste problemet eg hadde. Sidan det var for mykje væske i tanken så måtte eg forsøke å få opp OG. Eg hadde kjøpt ein 1 kilo ekstrakt, og no blei dette redninga. Dei siste 200 gramma blei tømt i, og dette gjorde at eg nærma meg forventa OG. Spenninga var no stor når eg starta pumpa, og sjølvsagt gjekk det ikkje lang tid før det var full stopp.

Heldigvis fekk eg blåst ut driten, og når pumpa starta igjen rann det som aldri før.

Det er viktig at ein har kontroll på temperaturen før ein har i gjæra. Er vørteret for varmt tek det livet av gjæra når den blir tømt i. Motstraumskjølaren gjer at temperaturen var perfekt når det gjekk i karet. Gjæra blei klargjort etter oppskrifta på pakken, og OG målt. Det enda på 1,064, noko som er nært opp til forventa OG. Ein god dose oksygen i dunken og så var det bare å sette tanken til gjæring.

25 liter til gjæring. Filteret låg å plaska fint nederst i dunken. Eg er litt spent på kva dei ekstra litera med vatn vil ha å seie for slutt produktet, men det får tida vise.

Oppskrift: Robin Hood Porter

Type: All Grain

Batch Size: 23,00 l

Boil Time: 80 min

Est Original Gravity: 1,066 SG

Est Final Gravity: 1,014 SG

Estimated Alcohol by Vol: 6,9 %

Bitterness: 33,6 IBUs

Est Color: 62,4 EBC

Grain:

4,50 kg Pale Malt (2 Row) UK (5,9 EBC) Grain 1 69,7 %
0,50 kg Caramel/Crystal Malt – 80L (157,6 EBC) Grain 2 7,7 %
0,30 kg Munich Malt – 10L (19,7 EBC) Grain 3 4,6 %
0,18 kg Black Malt (Thomas Fawcett) (1300,2 EBC) Grain 4 2,8 %
0,18 kg Chocolate Malt (886,5 EBC) Grain 5 2,8 %

Mash Steps:

60 min 67 dgr
10 min 78 dgr

Boil:

0,80 kg Light Dry Extract (15,8 EBC) Dry Extract 6 12,4 %
21,00 g Chinook [13,00 %] – Boil 60,0 min Hop 7 24,7 IBUs
32,00 g Northern Brewer [8,50 %] – Boil 10,0 min Hop 8 8,9 IBUs

Yeast:

White Labs #WLP007
Dry yeast alternative: Danstar Nottingham Ale Beer Yeast

Fermentation profile: 14 days at 20 dgr

Utvida kapasitet

Nokon har ein onkel i Amerika, andre har ein onkel i Stordal. Eg høyrer til i siste kategori, og min hadde eit stort kjøleskap til overs. Det er musikk i mine øyrer, og då tenker eg ikkje på trekkspelmusikk. Eg har fleire gonger måtte ta i bruk «gjæringsskapet» mitt til å kjøle øl, og kapasiteten har gjort det vanskeleg å lage mykje øl som skal lagrast lenge. Juleøl og porter er lagringsøl, og eit stort skap til gjer at eg ikkje vil ha problem med å få plass til alt i framtida. Ein bonus er at eg får kjørt ein dobbel runde brygging sidan det eine storskapet er tomt.

#15 Julefantasi, Tredje vers.

Sidan det er midt i juli er det ikkje vanskeleg å få julestemning på Sunnmøre. Temperaturen er om lag lik, og det same kan ein seie om nedbøren. Det einaste positive er vel at regnet ikkje kjem like vassrett som i desember? Denne gongen er oppskrifta litt annan enn den eg nytta i fjor, men sidan Julefantasi er eit potpurri av ulike julesongar, føler eg at eg er innanfor sjangeren med namnet.

For ein gong skuld gjekk både mesking og koking etter planen, sjølv med nesten 7 kg korn til mesking. Litt kjedelig eigentleg.

OG på 1,070 gjev forhåpentlegvis eit sterkt og balansert øl. Smaking på vørter er ikkje alltid noko stor oppleving, men akkurat dette smakte faktisk godt. Ein får håpe at det kan gje eit godt sluttresultat? Som ein ser køyrer Djupdalsbrygg «Orange is the new white» stilen.

På denne batchen prøvde eg ein ny type gjær. Siden eg ikkje har det som skal til for å lage vanlige startere for våt gjær, er «Smack pack» ein veldig fin måte å få tilgang til enkelte gjærtyper som ikkje finnest som tørrgjær.

Som ein ser av bilete, blei det 23 liter juleøl til gjæring. Det kjedelige er at det no er 4 månader til den er klar til drikking.

Oppskrift: Julefantasi, Tredje vers

Type: All Grain

Batch Size: 23,00 l

Mash Step 1: 60 min 67 dgr

Mash Out: 10 min 75 dgr

Boil Time: 80 min

Est Original Gravity: 1,069 SG

Est Final Gravity: 1,016 SG

Estimated Alcohol by Vol: 7,0 %

Bitterness: 29,6 IBUs

Est Color: 25,7 EBC

Yeast:

Wyeast 1318 London Ale III
Dry yeast alternative: Danstar Nottingham Ale Beer Yeast

Grain:

6,44 kg Pale Malt, Maris Otter (5,9 EBC) Grain 1 93,3 %
0,28 kg Caramel/Crystal Malt – 80L (157,6 EBC) Grain 2 4,0 %
0,14 kg Caramel/Crystal Malt -120L (236,4 EBC) Grain 3 2,0 %
0,05 kg Roasted Barley (591,0 EBC) Grain 4 0,7 %

Hops:

29 g Northern Brewer [10,50 %] – Boil 75,0 min Hop 5 28,0 IBUs
18 g Fuggle [5,00 %] – Boil 5,0 min Hop 6 1,6 IBUs

Fermentation profile: 14 days at 19 dgr

Storage: 3 months at 10 dgr

DjupdalsBrygg

Kategori: juleøl

#30 Julefantasi, sjette vers

#26 Julefantasi, Femte vers

X-mas Brew Off

#23 Julefantasi, Fjerde vers

Xmas Brew Off

Juleøl på kjøl

#16 Rudolf spesial

#14 Robin Hood Porter og #15 Julefantasi Tredje vers